Uitstelgedrag overwinnen – Start nu met het 5-stadiamodel

Met de komende blokperiode in het vooruitzicht komt menig student weleens in de gevarenzone terecht. Het academiejaar was misschien net iets te leuk om je volledig op je boeken te richten, of je hebt geprobeerd te studeren, maar het lukte simpelweg niet (altijd). Dit kan verschillende oorzaken hebben en je bent hierin zeker niet alleen.

Uit een recent onderzoek van Knack blijkt zelfs dat maar liefst 80-95% van de studenten weleens uitstelgedrag vertoont. En dit blijft niet beperkt tot studenten; maar liefst 95% van de algemene bevolking geeft aan af en toe uitstelgedrag te vertonen. Het is dus helemaal niet vreemd om af en toe uit te stellen; we zouden bijna kunnen zeggen dat het een natuurlijk fenomeen is dat ons menselijk maakt.

Toch kan uitstelgedrag in extreme vormen zo ver gaan dat het je belemmert in het behalen van je (studie)doelen. Meestal is de uitsteller zich bewust van het feit dat uitstellen op de lange termijn problemen kan opleveren, maar toch blijft het vaak doorgaan. Uitstelgedrag kan leiden tot gemiste deadlines, slechte schoolresultaten, stress, teleurstelling en verminderde motivatie. Maar als we weten dat uitstelgedrag schadelijk is, waarom blijven we het dan toch doen? Herken jij jezelf hierin? Lees dan snel verder en ontdek hoe je van je uitstelgedrag afkomt. Samen tackelen we dit probleem volgens het 5-stadiamodel van gedragsverandering van Prochaska en DiClemente!

Dit model helpt je stapsgewijs van uitstelgedrag af te komen, door eerst bewust te worden van het probleem, daarna een plan te maken, actie te ondernemen en uiteindelijk nieuwe gewoonten op de lange termijn te behouden.

Wat is uitstelgedrag?

Uitstelgedrag is het gedrag waarbij taken vrijwillig worden uitgesteld, ondanks de kennis dat dit gedrag zal leiden tot negatieve uitkomsten. De uitsteller is zich sterk bewust van zijn gedrag en de gevolgen hiervan. Uitstellen wordt gezien als een tijdelijke oplossing voor het probleem, maar maakt het eigenlijk alleen maar erger. Wanneer de taak uiteindelijk wordt uitgevoerd, is de uitsteller vaak opgelucht en stelt zich de vraag: “Wat was hier nu zo erg aan?”

©OntariotechUniversity

De oorzaak van uitstelgedrag

Uitstelgedrag kan door verschillende oorzaken ontstaan, zoals emotionele vermijding, perfectionisme en angst. Wanneer we een taak als moeilijk of stressvol ervaren, zoeken we vaak afleiding om negatieve gevoelens te vermijden. Enkele veelvoorkomende redenen waarom we uitstellen zijn:

• Lage motivatie voor een taak
• Slechte planning
• Een afleidende omgeving
• Een cognitieve bias, waarbij je denkt dat het toch niet gaat lukken
• Een overweldigend gevoel bij de taken die je moet doen

Perfectionisten stellen vaak taken uit omdat ze bang zijn niet goed genoeg te presteren. Daarnaast verkiest ons brein vaak kortetermijnbeloningen boven langetermijndoelen, wat bekend staat als de emotion-regulation theory. Ook een gebrek aan zelfregulatie en motivatie kan bijdragen aan uitstelgedrag. Kortom, uitstellen heeft vaak te maken met een disbalans tussen emoties, motivatie en impulscontrole. Het is belangrijk om te achterhalen waarom je bepaalde taken niet tijdig uitvoert, zodat je dit kan voorkomen naar de toekomst toe. 

©Jos Loock

 Uitstelgedrag aanpakken

Om uitstelgedrag aan te pakken, is het belangrijk om te beginnen met het begrijpen van waarom je uitstelt. Gebruik het 5-stadiamodel van gedragsverandering om dit proces te structureren. In de precontemplatiefase ben je je misschien nog niet bewust van het uitstelgedrag, maar het begint met het herkennen van het probleem. Zodra je merkt dat je iets wilt uitstellen, stel jezelf de vraag: Waarom loop ik weg van deze taak? Dit helpt je te reflecteren op de onderliggende emoties of gedachten die het uitstellen aandrijven.

A problem written down is a problem half solved – Kidlin’s Law.

In de contemplatiefase ga je dieper nadenken over de gevolgen van uitstelgedrag. Schrijf in twee kolommen op: Wat zou er gebeuren als ik de taak op tijd zou uitvoeren? en Hoe zou ik me hierbij voelen? Hoe draagt het bij aan het behalen van mijn langetermijndoelen? Vergelijk dit met de andere kant: Wat als ik de taak vergeet of blijf uitstellen? Dit proces kan confronterend zijn, maar maakt het probleem tastbaar en helpt je het niet langer als abstract te beschouwen. 

In de voorbereidingsfase maak je een lijst van taken die je moet doen, zowel voor school als in je dagelijks leven. Gebruik deze lijst om een realistische studieplanning te maken. Zorg ervoor dat je je dag niet te vol plant, maar maak het behapbaar. Plan focusmomenten in, waarin je je volledig richt op je schoolwerk zonder afleidingen.

In de actiefase ga je de planningen daadwerkelijk uitvoeren. Het is belangrijk om je nieuwe strategieën consistent toe te passen. Focus je op de taken die je hebt opgesomd en werk met de eerder opgestelde lijst.

In de onderhoudfase werk je eraan om je nieuwe gewoontes vol te houden. Het blijft belangrijk om regelmatig je voortgang te evalueren en je studieplanning bij te stellen, zodat je je doelen op de lange termijn blijft behalen.

Als je moeite hebt met het prioriteren van taken, lees dan zeker onze blog over strategische studiemethoden. Hierin vind je vijf gedetailleerde methoden die je kunnen helpen om de juiste aanpak te kiezen. 

Studiecoaching of vakbegeleiding nodig?

Heb je toch nog behoefte aan studiecoaching of vakbegeleiding? Bij Kunde staan we voor je klaar! Neem vandaag nog contact met ons op, en zet samen met ons de stap naar langdurige verandering. Doorbreek slechte gewoontes en ontwikkel een strategische studiemethode die je niet alleen helpt tijdens je studies, maar ook een stevige basis legt voor je toekomstige carrière.